బతుకమ్మ పండుగ తెలంగాణలోని ప్రముఖ మరియు ప్రత్యేకమైన పండుగ. ఈ పండుగను దసరా ఉత్సవాల సమయంలో, ముఖ్యంగా ఆశ్వయుజ శుద్ధ ప్రతిపద నుండి మహానవమి వరకు, తొమ్మిది రోజుల పాటు జరుపుకుంటారు.
బతుకమ్మ అంటే ఏమిటి?
- అర్థం: “బతుకమ్మ” అనగా “పెద్ద బతుకమ్మ” లేదా “జీవితాన్ని ఇచ్చే అమ్మ” అని అర్థం. ఇది పూలను అందంగా పేర్చిన ఒక ప్రత్యేక పూజా రూపం.
- సిద్ధం: బతుకమ్మను వివిధ రంగుల పూలతో తయారుచేస్తారు. పూలలో గుంటగన్నేరు, తాండ్ర, మరిద, బంతి, చామంతి మొదలైనవి ఉపయోగిస్తారు.
పండుగ విశేషాలు
1. ప్రతిపద (పెద్ద బతుకమ్మ)
- ప్రారంభం: ఆశ్వయుజ శుద్ధ ప్రతిపద నుండి ప్రారంభమై, తొమ్మిది రోజులు జరుపుకుంటారు.
- సంభారం: మహిళలు బతుకమ్మను రంగురంగుల పూలతో అలంకరించి, నడిరాత్రి ఊరేగింపుగా తీసుకెళతారు.
2. సద్దుల బతుకమ్మ (తొమ్మిది రోజుల చివరిరోజు)
- నిర్ణయం: దసరా పండుగకు ముందు రోజు అత్యంత వైభవంగా జరుపుకుంటారు.
- పూజా కార్యక్రమం: గంగమ్మ (నదీ దేవత)కు పూల బతుకమ్మలను సమర్పిస్తారు.
- నీటిలో నిమజ్జనం: పూజలు ముగిసిన తరువాత, బతుకమ్మలను సమీపంలోని నీటి వనరులో నిమజ్జనం చేస్తారు.
ముఖ్యమైన కార్యక్రమాలు
1. పూల సేకరణ
- ఉత్సాహం: మహిళలు పూలను సేకరించి, వాటిని తక్కువ మరియు పెద్ద గులాబీలు వంటి ఆకృతుల్లో పేర్చుతారు.
- ప్రత్యేకత: ప్రతి ఒక్క పువ్వు ప్రత్యేకమైన దైవిక శక్తిని సూచిస్తుంది.
2. పాడుగళ్లు
- పాటలు: మహిళలు సమూహంగా సాంప్రదాయ పాటలు పాడుతూ బతుకమ్మ చుట్టూ డాన్స్ చేస్తారు.
- నృత్యం: పూల చుట్టూ చేతులు పట్టుకొని, రింగు ఏర్పాటు చేసి నృత్యాలు చేస్తారు.
పండుగలో ఇతర విశేషాలు
1. సాంప్రదాయ వంటలు
- నైవేద్యం: పండుగ సందర్భంగా సాంప్రదాయ వంటలు తయారు చేసి, వాటిని బతుకమ్మకు సమర్పిస్తారు.
- వంటకాలు: సాధారణంగా చక్కెర పూతరెకులు, అరిసెలు, మరియు ఇతర సాంప్రదాయ మిఠాయిలు తయారు చేస్తారు.
2. సాంఘిక ఐక్యత
- ఐక్యత: ఈ పండుగ సమాజంలోని మహిళల ఐక్యతను ప్రోత్సహిస్తుంది.
- సామరస్యత: వేరే వేరే కుటుంబాల మహిళలు కలిసి పండుగను జరుపుకోవడం వల్ల సామాజిక సంబంధాలు బలపడతాయి.
పండుగ విశిష్టత
- సాంస్కృతిక ప్రతిబింబం: బతుకమ్మ పండుగ తెలంగాణ సాంస్కృతిక వారసత్వాన్ని ప్రతిబింబిస్తుంది.
- ఆనందం: ఈ పండుగ మహిళల ఆనందం మరియు భక్తిని ఉట్టి పడేస్తుంది.
- పర్యావరణం: పూలను ఉపయోగించడం వల్ల పర్యావరణాన్ని కాపాడుతుంది.
ముగింపు
బతుకమ్మ పండుగ తెలంగాణ ప్రజల సాంస్కృతిక జీవనానికి మూలస్తంభం. పూలతో చేసిన బతుకమ్మ, సాంప్రదాయ పాటలు, నృత్యాలు, మరియు పూజా కార్యక్రమాలు ఈ పండుగను ప్రత్యేకంగా నిలబెడతాయి.